İstanbul İktisat Çarşamba Toplantıları (Doç. Dr. Emine Tahsin)

Bu haftaki konuğumuz İktisat bölümünden Doç. Dr. Emine Tahsin. Kendisi bize “Palma Oranı:  Ulusal ve Bölgesel  Düzeyde Türkiye’de Eşitsizliklere Yaklaşım" isimli çalışmasını sunacak. Bu çalışma öncelikle  Türkiye ekonomisinde 2001 sonrası dönemde eşitsizliklerin ölçüm yöntemlerden biri olan Gini katsayısının temellerine odaklanmaktadır. TUİK ve Dünya Bankası –Povcaldata- veri setinin kullanılacağı çalışmada, ulusal ve bölgesel düzeyde   gelirden en çok payı alan yüzde 10’luk kesim ile gelirden az payı alan yüzde 40’lık ( en alttaki yüzde 40’lık dilim)kesimin birbirine oranı olarak tanımlanan “Palma oranı”(D10/D1-D4) temel  alınacaktır.

Palma oranının temel önermesi, gelir  dağılımındaki eşitsizliklerin ölçülmesi ve analizinde gelir dağılımındaki değişimin esas olarak “en alttaki ve en üstteki” gelir dilimlerinde farklılaşmaya göre şekillende ifade edilmektedir. “Eşitsizliğin yoğunlaşmasının” ölçülmesinde veri alınan Palma oranı,  Gini katsayısı verileri yerine, eşitsizliğin ölçülmesinde daha farklı metrik yöntemlerin kullanılması yolu ile daha farklı sonuçlara ulaşılabileceğini  ortaya koymaktadır. Bu çerçevede Gini katsayı, Palma oranı, yüzde 10’luk ve yüzde 5’lik gelir dilimlerinin oranı betimleyici istatisiksel yöntemler veri alınarak, bölgesel düzeydeki eşitsizlikler ampirik verilere dayandırılarak analiz edilecektir. Bununla birlikte yakınsama olgusu, kişi başına düşen gelir düzeyindeki değişimin ötesinde gelir dağılımı verileri üzerinden karşılaştırmalı olarak analiz edilirken, Gini katsayısı ile Palma oranındaki değişimlerin, yüzde 10’luk gelir dilimlerinin aldığı paya göre, ne şekilde farklılaştığı ampirik verilere dayandırılarak yanıtlanmaya çalışılacaktır.
Kısacası çalışma 2000’li yıllarda Gini katsayısındaki göreli iyileşme ile birlikte özellikle en alttaki gelir kesimleri ile en üstteki gelir kesimleri arasındaki farklılıkların, bölgesel eşitsizlikleri ve yakınsama olgusunu açıklamada önemli bir olgu olmaya devam ettiğini ortaya koyarken, bölgesel düzeyde zenginleşme ve yoksullaşma olgusunu Palma oranının temel aksiyomları  çerçevesinde Türkiye deneyiminden yola çıkarak tartışmaya açmaktadır.